Мәгарифтә ясалма интеллект (AI)

Ясалма интеллект мәгариф өлкәсендә мөһимме?

Еш кына без, һәм аеруча балаларыбыз, компьютер экраны алдында күпме вакыт үткәрергә тиешлеге турында сөйләшәбез. Икенче яктан, без мәгариф системасы, балалар һәм студентлар укыту рәвеше революцияләнгән чорда яшибез.

Мәгарифтә ясалма интеллект турында уйлаганда, безнең күз алдыбызга килгән рәсем - кешегә охшаган сәләтле робот, укытучыны һәм өй эшләрен башкару өчен программа тәэминатына таянган укучыларны алыштыра. Бу образ бик дөрес булмаса да, технология мәгариф өлкәсендә үсеш ала һәм үсеш шулай ук бу юнәлештә бара. Әле ясалма интеллект укытучыларны алыштырудан ерак. Моннан тыш, күпчелек белгечләр студентлар һәм аеруча кечкенә балалар тормышында укытучының булуы бик мөһим дип саныйлар. Мәгариф системасында ЯИның максаты укытучыларга булышу булырга тиеш. Машиналарның һәм укытучыларның иң яхшы характеристикаларын кулланып, студентлар мәктәптә яхшырак нәтиҗәләргә ирешә алалар.

Балалар кечкенәдән ясалма интеллектка һәм технологиягә дучар булырга тиеш, чөнки иртәгә аларның эш урыннарында һәм гомумән тормышларында ЯИ зур роль уйный. Технология һәм ЯИ киләчәктә төрле өлкәләрдә үсешен дәвам итәрләр дигән ышаныч белән бәяләнә бит. Әгәр дә без ясалма интеллектның мәктәпләрне ничек үзгәртәчәген һәм киләсе көннәрдә балаларга булышуын аңларга теләсәк, бүгенге көндә технологиянең мәгариф өлкәсендә нәрсә эшләгәнен аңларга тиеш.

Онлайн укыту турында

Covid 19 кебек пандемияне беркем дә алдан әйтә алмады һәм эшче ир-атлар һәм хатын-кызлар өчен бу чыннан да көтелмәгән хәл иде. Укытучылар монда читтә калмыйлар, шуңа күрә аларга яңа ситуациягә җайлашу юлларын табарга кирәк. Студентларны бер бүлмәдә булмаганда, дәртләндерү авыр.

Ләкин Гглотның бик күп чишелештә булышырлык зур чишелеше бар. Gglot - транскрипция хезмәте күрсәтүче, ягъни сөйләм сүзен язма текстка әйләндерү өчен җаваплы. Лекциянең ышанычлы һәм төгәл язма документы булу студентларга бу сорауны яхшырак аңларга ярдәм итә һәм лекцияләргә иярүне җиңеләйтә.

Лекцияләрне транскрипцияләүнең тагын бер мөһим сәбәбе - кайбер студентларның ишетүдә проблемалар яки саңгырау булулары. Шулай итеп, аларның кертелүе мөһим. Акыллы җайланмалар һәм компьютерлар кулланып, алар башкалар кебек үк укыту материалларына да керә алалар. Транскрипцияләр шулай ук авыру аркасында мәктәпкә йөри алмаган студентларга яңа мөмкинлекләр бирә.

Транскрипцияләрдән күп файда алачак бүтән студентлар - ана теле инглиз булмаган студентлар. Лекциянең язма формасы аларга күбрәк ошый ала, чөнки сүзләрнең ничек язылганын күрсәләр, таныш булмаган лексиканы тикшерү җиңелрәк булачак.

Шунысын да әйтәсе килә, күпчелек кешеләр вакыт-вакыт начар Интернетка тоташалар, бу сыйфатка тискәре йогынты ясарга мөмкин, мәсәлән, Зурлау шалтыраты. Бу студентлар лекцияне чыннан да ишетә алмаячаклар, шуңа күрә транскрипцияләр бу очракта бик файдалы булыр иде.

Хәзерге вакытта ЯИ һәм мәгарифне исәпкә алып нинди хәл бар?

Безнең дөнья Corona вирусы белән зарарланганчы, кайбер илләрнең кайбер мәктәпләре студентлары өчен уку процессын җиңеләйтү максатыннан көндәлек тормышларында ясалма интеллект кулланганнар. Мәсәлән, Австралиядә алар студентларда интенсив уку тәҗрибәсе булсын өчен, дәресләрдә һәм өй эшендә виртуаль һәм киңәйтелгән чынбарлыкны тормышка ашырдылар. Бу контекстта еш кулланыла торган бер термин - гайфикация. Бу яңа укыту алымы, анда видео-уен элементлары уку шартларында кулланыла. Бу интерактив алым студентларның кызыксынуын җәлеп итә һәм аларны дәртләндерә, шулай итеп уку процессы рәхәтләнер һәм студентларга булган тема белән тирәнтен танышу авыр булмас. Моннан тыш, аларда мондый кораллар булса, студентларга төрле проектларда бергә эшләү җиңелрәк.

Транскрипцияләр һәм ясалма интеллект кораллары студентлар өчен дә, укытучылар өчен дә зур үзгәрешләр кертә ала. Бу алдагы көннәрдә бик яхшырачак. Без гаять зур технологик алгарыш кичерергә җыенабыз, аеруча ЯИның түбәндәге компетенцияләре эшләнәчәк - дифференциацияләү, автоматлаштыру һәм адаптация.

Киләчәк нәрсә китерәчәк?

Мәгариф өлкәсе әле дә күпчелек кешегә нигезләнгән дип санала. Ләкин алда әйтелгәнчә, ЯИ иртәгәге студентлар һәм укытучылар тормышында да мөһим роль уйныйчак.

Онытмыйк, укытучының гадәттә бер сыйныфта 30 укучысы бар, шуңа күрә бу шартларда дифференциацияләү бик авыр. Шуңа күрә персональләштерелгән уку үсешенә күп акча салына, һәм бу студентларның шәхси ихтыяҗларын канәгатьләндерү мөмкинлеген аңлата. Бу материалны үтәүдә кыенлыклар кичергән студентларга, шулай ук сәләтле студентларга да зур йогынты ясаячак.

ЯИ турында шулкадәр зур нәрсә - ул һәр укучыга, аның ихтыяҗларына һәм мөмкинлекләренә көйләнә, бу шулай ук укытучыларга авырлык китерәчәк. Уку процессы тагын да персональләштерелергә тиеш булса, аерым студентлар өчен махсуслаштырылган профильләр төзеләчәк һәм махсус укыту материаллары биреләчәк. Ясалма интеллект программасы студентларның белем дәрәҗәсенә җиңел яраклаша ала. Студент башта тест ясый ала, программа тәэминаты анализлый, укучының кимчелекләренә нигезләнеп уку материаллары һәм биремнәр бирү өчен.

Тавышка ярдәм технологиясе - якты киләчәге булган тагын бер ЯИ компоненты. Мондагы максат - студентларга, аеруча беренче курс студентларына студент ихтыяҗларында булышу. Шулай итеп алар расписаниесен ала, видео хатлар җибәрә һәм ала, вакыйгалар, менюлар һәм көндәлек студентлар тормышы өчен мөһим булган башка факторлар турында мәгълүмат ала ала.

Киләчәктә ясалма интеллект хәтта студентларга уку елларыннан артып, аларга карьера юллары турында киңәш бирергә мөмкин.

Технологияне үстерү тагын да автоматлаштыру китергәнгә, көндәлек эш җиңелрәк булачак. Реаль вакыт телен тәрҗемә итү, ана теле һәм инглиз телен белүләренә карамастан, бөтен дөнья студентлары өчен информациягә җиңелрәк керәчәк. Өстәвенә, бу чит телне алу процессында булганнар өчен зур ярдәм булачак.

Автоматизация шулай ук укытучыларга төрле монотонлы кәгазь эшләрен башкарырга булыша ала. Бу, мәсәлән, очеркларны бәяләү яки бәяләүне җиңеләйтә ала. Автоматлаштырылган классификацияләү өчен программа вакытны саклау ягыннан нәрсә эшли алганын күз алдыгызга китерегез. Шулай ук, ясалма укытучы ярдәмчесе кайбер сорауларны җиңел генә башкара ала, шуңа студентлар һәрвакыт ярдәм алачаклар, укытучылар авыррак булырлар. Моның яхшы мисалы - Австралиянең Яңа Көньяк Уэльс университеты укытучысы Келлерман әфәнде. Ул студентлары өчен ниндидер чатбот ясады. Чатбот студентның сорауларына теләсә кайсы вакытта җавап бирә ала, өстәвенә ул иске лекцияләр видеоларын бирә ала.

ЯИның тагын бер мөһим өстенлеге - аның төрле ситуацияләргә ияләшү сәләте. Gglot шулай ук мәктәпләргә һәм башка мәгариф учреждениеләренә мәгариф өлкәсендәге үзгәрә торган ихтыяҗларга яраклашырга булыша ала. Gglot тәкъдим иткән кебек чишелешләр студентларны дистанцион уку вакытында дәртләндерә ала. Мәсәлән, лекцияләрнең стенограммалары уку материаллары булып хезмәт итә ала.

Безнең дөнья тиз үзгәрә һәм һәр тармак моны чишү юлын табарга тиеш. Ахырда, нигә ясалма интеллект укытучыларның эшләрен һәм студентлар тормышын җиңеләйтергә ярдәм итә, аларны үзләренә кыйммәтрәк вакыт калдыра. Укытучылар кулларында күбрәк вакыт булганда, белемнәрен иҗади яктан җиткерү һәм лекцияләренә әзерләнү өчен күбрәк вакыт сарыф итү юллары турында уйлана алалар.

Changeзгәрергә вакыт

Машина өйрәнү һәм ясалма интеллект белем дөньясын төрлечә үзгәртә. Мәгариф күпкә уңайлырак булып китә, ЯИ безнең мәгариф системасының эшләвен үзгәртә ала, укытучыларга һәм укучыларга, мөмкинлекләренә карамастан, көч бирә. Ясалма интеллект диагностик тест үткәреп, студентның нәрсә белгәнен һәм нәрсә эшләмәгәнен ачыкларга тырыша һәм студентның конкрет ихтыяҗларына нигезләнеп, ул персональләштерелгән укыту программаларын эшли. Моннан тыш, ясалма интеллект системаларын куллану мәгариф учреждениеләренең эффективлыгын яхшырта ала, бу аларның операция чыгымнарын киметергә һәм керемнәре һәм чыгымнары турында яхшырак мәгълүмат бирергә мөмкин. Әлбәттә, бу бөтен дөньяда бер дәрәҗәдә булмый, чөнки технология үсеше финанс ресурсларына бәйле. Ләкин иртәме-соңмы барысы да алгарыш көймәсенә өметләнәчәк. Мәгарифкә килгәндә генә түгел ...