Emeli intellektiň we gepleýiş tanamakda maşyn öwrenmegiň roly
Emeli intellektiň we gepleýiş tanamakda maşyn öwrenmegiň roly
Uzak wagtlap adamlar maşynlar bilen gürleşip bilmek islediler. Alymlar we in engineenerler kompýuter gurup başlaly bäri, sözleýiş tanamak prosesine goşulmaga synanyşýarlar. 1962-nji ýylda IBM ýönekeý matematika hasaplamalaryny edip bilýän gepleýiş tanamak enjamy bolan Shoebox-y hödürledi. Bu innowasiýa enjamy, "0" -dan "9" -a çenli on san goşmak bilen 16 aýdylýan sözi tanady we jogap berdi. “Goşmaça”, “minus” we “jemi” ýaly san we buýruk sözleri aýdylanda, Shoebox ýönekeý arifmetiki meseleleriň jogaplaryny hasaplamak we çap etmek üçin goşmaça maşyna görkezme berdi. Shoebox ses seslerini elektrik impulslaryna öwürýän mikrofonda gürlemek arkaly dolandyryldy. Ölçeg zynjyry bu impulslary dürli seslere görä klassifikasiýa etdi we birikdirilen goşma maşyny röle ulgamy arkaly işjeňleşdirdi.
Wagtyň geçmegi bilen bu tehnologiýa ösdi we häzirki wagtda köpümiz yzygiderli kompýuterler bilen ses arkaly aragatnaşyk saklaýarys. Häzirki wagtda iň meşhur ses kömekçileri “Amazon” -yň “Alexa”, “Apple” -iň “Siri”, “Google Assistent” we “Microsoft” -yň “Cortana”. Bu kömekçiler buýruklar ýa-da soraglar esasynda şahsyýet üçin wezipeleri ýa-da hyzmatlary ýerine ýetirip bilerler. Adam sözüni düşündirip, sintezlenen sesler arkaly jogap bermegi başarýarlar. Ulanyjylar kömekçilerine sorag berip bilerler, ses arkaly öý awtomatlaşdyryş enjamlaryna we media görkezilmegine gözegçilik edip bilerler we e-poçta, edilmeli sanawlar we senenamalar ýaly beýleki esasy meseleleri dilden buýruklar bilen dolandyryp bilerler. Bu sesli enjamlary näçe köp ulansak, şonça-da köpelýäris. emeli intellekt (AI) we maşyn öwrenişine baglydyr.
Emeli intellekt (AI)
Emeli intellekt (AI) diýlende, köp adam AI gündelik durmuşymyza ornaşan hem bolsa, fantastika hakda gürleýärsiňiz öýdüp bilerler. Aslynda, onlarça ýyl bäri. Truthöne hakykat, 20- nji asyryň başynda halky emeli usulda akylly adam ýaly robotlar bilen tanyşdyrmak ylmy fantastika. 50-nji ýyllarda AI düşünjeleri alymlaryň we filosoflaryň ünsüni özüne çekdi. Şol döwürde ýaş Iňlis matematigi Alan Týuring maşynlaryň (edil adamlar ýaly) problemalary çözüp we elýeterli maglumatlara esaslanyp karar berip bilmezliginiň sebäbiniň ýokdugyny öňe sürdi. Emma şol döwürde kompýuterlerde akyl üçin möhüm bolan ýat tutmak mümkinçiligi ýokdy. Eden zatlarynyň hemmesi buýruklary ýerine ýetirmekdi. Stillöne şonda-da emeli intellektiň esasy maksadyny we gözýetimini Alan Týuring kesgitledi.
AI-iň atasy hökmünde giňden ykrar edilen emeli intellekt adalgasyny döreden Jon Makkarti. AI onuň üçin: “akylly maşyn ýasamagyň ylym we in engineeringenerligi”. Bu kesgitleme 1956-njy ýylda Dartmut kollejinde geçirilen konferensiýada hödürlenip, AI gözleginiň başlanandygyny görkezdi. Şondan soň AI gülläp ösdi.
Häzirki zaman dünýäsinde emeli intellekt hemme ýerde bar. Maglumatlaryň göwrüminiň ýokarlanmagy, ösen algoritmler we hasaplaýyş güýji we saklanyş kämilleşdirilmegi netijesinde has meşhur boldy. Esasan AI programmasy intellektual meseleler bilen baglanyşykly. AI-ni terjime, obýekt, ýüz we gürleýiş tanamak, mowzugy kesgitlemek, lukmançylyk şekilini seljermek, tebigy dili gaýtadan işlemek, sosial ulgamy süzmek, küşt oýnamak we ş.m. üçin ulanýarys.
Maşyn öwrenmek
Maşyn öwrenmek, emeli intellektiň ulanylmagy bolup, öz tejribesinden kämilleşmek ukybyna eýe ulgamlara degişlidir. Bu ýerde iň möhüm zat, ulgam nagyşlary nädip tanamalydygyny bilmelidir. Ulgamyň öwredilmelidigini ýerine ýetirmek üçin: algoritm köp mukdarda maglumatlary iýmitlendirýär, şonuň üçin belli bir döwürde nagyşlary kesgitläp bilýär. Maksat, kompýuterlere adam gatyşmazdan ýa-da kömek etmezden awtomatiki öwrenmäge rugsat bermekdir.
Maşyn öwrenmek barada aýdylanda, çuňňur öwrenmegi bellemek möhümdir. Çuňňur öwrenmekde ulanylýan esasy gurallaryň biri emeli nerw ulgamlarydygyny aýdyp başlalyň. Bular biologiki beýni ýaly plastik we analog däl-de, statiki we simwoliki bolmaga garamazdan, beýniniň gurluşy we işleýşi bilen ylhamlanan algoritmlerdir. Şeýlelik bilen, çuňňur öwrenmek, emeli nerw ulgamyna esaslanýan maşyn öwrenmegiň ýöriteleşdirilen görnüşidir, onuň maksady adamlaryň öwreniş usullaryny köpeltmekdir we bu programmistiň enjamy öwretmegi üçin gaty köp bolan nagyşlary tapmak üçin ajaýyp gural bolup hyzmat edýär. Soňky bir-iki ýylda sürüjisiz awtoulaglar we olaryň durmuşymyzy nädip üýtgedip biljekdigi barada köp gürrüň edildi. Çuňňur öwrenmek tehnologiýasy bu ýerde möhümdir, sebäbi awtoulagyň pyýada ýangyn gidrantyndan tapawutlandyrmagyna ýa-da gyzyl çyrany tanamagyna mümkinçilik döredip, heläkçilikleri azaldýar. Çuňňur öwreniş tehnologiýasy, planşet, telefon, holodilnik, telewizor we ş.m. ýaly enjamlarda ses dolandyryşynda esasy rol oýnaýar Elektron söwda kompaniýalary köplenç emeli nerw ulgamlaryny ulanyjynyň isleýän zatlaryny çaklamaga we görkezmäge synanyşýan süzgüç ulgamy hökmünde ulanýarlar. satyn al. Çuňňur öwreniş tehnologiýasy lukmançylyk pudagynda hem ulanylýar. Rak barlagçylaryna rak öýjüklerini awtomatiki kesgitlemäge kömek edýär we şeýlelik bilen rak keselini bejermekde ägirt uly ösüşi görkezýär.
Gepleýiş tanamak
Gepleýiş tanamak tehnologiýasy sözleri we söz düzümlerini kesgitlemek we gürleýiş dilini emele getirmek we olary enjam üçin okalýan formata öwürmek üçin hyzmat edýär. Käbir programmalar diňe çäkli mukdarda sözlemleri kesgitläp bilse-de, has çylşyrymly gepleýiş tanamak programmalary tebigy gürlemegi kesgitläp biler.
Overcomeeňip geçmeli päsgelçilikler barmy?
Amatly bolsa-da, gepleýiş tanamak tehnologiýasy elmydama oňat geçmeýär we yzygiderli ösýändigi sebäpli henizem çözülmeli birnäçe mesele bar. Iseüze çykyp biljek meseleler beýlekiler arasynda aşakdakylary öz içine alyp biler: ýazgynyň hili ýeterlik däl bolup biler, fonda gürleýjä düşünmegi kynlaşdyrýan sesler bolup biler, şeýle hem gürleýjiniň hakykatdanam güýçli aksenti ýa-da şiwesi bolup biler (şeýlemi? Geordie şiwesini eşidýärsiňizmi?) we ş.m.
Gepleýiş tanamak gaty ösdi, ýöne henizem kämillikden uzakda. Hemmesi diňe sözler bilen baglanyşykly däl, maşyn henizem adamlar edip biljek köp zady edip bilmeýär: beden dilini okap bilmeýärler ýa-da kimdir biriniň sesindäki gülkünç äheňi tanap bilmeýärler. Adamlar köplenç her sözi dogry aýdmaýarlar we käbir sözleri gysgaldýarlar. Mysal üçin, çalt we resmi däl gürlänlerinde, iňlis dilinde gürleýänler köplenç “gitmek” ýaly “gitmek” diýýärler. Aboveokardakylaryň hemmesi, ýeňip geçmäge synanyşýan maşynlar üçin päsgelçilik döredýär, ýöne olaryň öňünde henizem uzak ýol bar. Has köp maglumatlaryň şol belli algoritmlere iýmitlenýändigini bellemek möhümdir; kynçylyklar azalýana meňzeýär. Awtomatiki gepleýiş tanamagynyň geljegi ýagty ýaly.
Ses bilen işleýän ulanyjy interfeýsleri öýlerde barha köpelýär we meşhur bolýar. Hatda tehnologiýada indiki platforma bolup biler.
Gglot awtomatiki transkripsiýa hyzmatlary görnüşinde awtomatiki gepleýiş tanamagyny hödürleýär - çykyşlary tekste öwürýäris. Hyzmatymyzy ulanmak ýönekeý, size kän çykdajy etmez we çalt ýerine ýetiriler!